زمانی که پول حواله می‌کنید، شماره حواله دریافت می‌کنید. زمانی که ارز دیجیتال می‌فرستید، هش تراکنش دریافت می‌کنید. تفاوت؟ اولی برای رصد پول فیات مانند دالر و یورو است و دومی برای رصد پول دیجیتالی شما است.
در دنیای کریپتو هر تراکنش — اگر به دوست خود بیتکوین ارسال می‌کنید و یا با قرارداد هوشمند تون پرداخت می‌کنید — شبکه برای شما هش تراکنش ایجاد می‌کند. و این هش یا شناسه نقش سند، رسید، و شاهد حرکات کریپتوی شما است.
بدون آن؛ راهِ برای ثبوت پرداخت با ارز دیجیتال وجود ندارد.
برای یک مبتدی؛ این سری حرف‌ها و ارقام ممکن است جذاب نباشند. اما؛ زمانی که شما آن را بشناسید که چیست و چگونه کار می‌کند، او تبدیل به یکی از ابزارهای مهم می‌گردد.
در این راهنما؛ ابتدا برای شما معرفی می‌کنیم که هش چیست…..
در سایت‌های اجتماعی با ما باشید
هش تراکنش چیست؟
شناسه یا هش تراکنش (Transaction Hash = TX) در دنیای بلاکچین برای یافتن یک تراکنش مشخص نقش مهم را بازی می‌کند.
هر عمل شما در بلاکچین، اگر خرید می‌کنید، فروش می‌کنید، در مناقصه شرکت می‌کنید و یا مناقصه را می‌پذیرید، یک شناسه یا هش تراکنش ایجاد می‌شود.
هش تراکنش که از ارقام و حروف ساخته شده است، یک مرجع ویژه برای یک تراکنش است. یا به زبان ساده هش تراکنش آدرس دقیق تراکنش است.
شناسه تراکنش از طریق تابع هش که یک فورمول تابع ریاضی است ساخته می‌شود تا یکپارچگی و امنیت تراکنش را حفظ کند.
هش تراکنش چگونه بوجود می‌آید؟
هش تراکنش در جریان ساخت یک بلاک توسط سازنده بلاک ساخته می‌شود.
تصور کنید که شما به برادر خود یک بیتکوین ارسال می‌کنید. و بلاک شماره 100 (فرضی) که تراکنش شما (مثلاً TX4) را در خود جا داده است؛ سِه تراکنش دیگر را هم دارد. یعنی بلاک شماره 100 چهار تراکنش (TX1, TX2, TX3, & TX4) را دارد که یکی از آنها تراکنش شما است.
سازنده بلاک هش‌های تراکنش را پس از دریافت تراکنش از ممپول می‌سازد.
برای این مقصد؛ هر تراکنش را جداگانه همراه با داده‌های مرتبط آن مانند فرستنده، گیرنده، و مقدار با استفاده از تابع رمزنگاری SHA-256 هش می‌کند. در دیاگرام زیر Hash (1), Hash (2), Hash (3), Hash (4) هش تراکنش‌ها است. و در کاوشگر شما آن را مانند این می‌بینید: 0x4b3a7a8c6f2e1d0a9b8c7d6e5f4a3b2c1d0e9f8a7b6c5d4e3f2a1b0c9d8e7f6
سپس؛ جوره‌ای تراکنش را باهم هش کرده و تا زمانی که همه‌ای اینها به یک هش خلاصه گردد ادامه می‌دهد. آخرین هش در این جریان همان ریشه درخت مرکل که یکی از اجزای بلاک است.
خلاصه آن را شما در تصویر زیر می‌بینید.
چرا به هش تراکنش نیاز داریم؟
این رشته طولانی از کاراکترها فقط برای نمایش نیست، برای شما دلایل آورده که اهمیت هش تراکنش را بیان می‌کند.
رصد و اثبات تراکنش
این پُرکاربردترین ویژگی هش تراکنش برای کاربران مبتدی و معامله‌گران است. با داشتن هش تراکنش شما می‌توانید اثبات کنید که پول ارسال کرده اید.
آیا تا حال به کسی ارز فرستاده‌اید که گفته باشند دریافت نکرده است؟ فقط هش تراکنش را به او بدهید. آنها می تواند با کاپی و پست هش در کاوشگر بلاکچین وضعیت آن را بررسی کند که: موفق بوده است، در حال انتظار است، و یا اینکه برگشت خورده است.
هش تراکنش انکار را نا ممکن می‌سازد. اگر موفقانه ارسال شده باشد، سند ناسوز برای اثبات پرداخت شما است.
شفافیت
بلاکچین یک دفتر کُل شفاف است. هرفرد در هرکجا می‌تواند با رفتن به کاوشگر بلاک (مانند Etherscan برای اتریوم، و blockchain.com برای بیتکوین) تمام جزییات تراکنش را مشاهده و بررسی کند..
شفافیت یک اصل بلاکچین است و فساد در آن ممکن نیست.
اعتماد به بلاکچین بدون بانک‌ها
برعکس بانک‌ها، بلاکچین نیاز به مرجع مرکزی نیست.
هش تراکنش کافی است که اثبات کند شما ارز ارسال و یا درفت کرده اید. نیاز به بانک نیست که تایید یا رد کند. شما تصمیم گیرنده هستید.
بررسی هش تراکنش در کاوشگران بلاکچین
در صورت داشتن شناسه، شما می‌توانید تراکنش را در کاوشگران بلاکچین (Blockchain Explorer) بررسی کنید. کاوشگران به شما اجازه می‌دهد که با داشتن هش تراکنش: فرستنده، دریافت کننده، زمان، هزینه تراکنش و شماره بلاک را بررسی کنید.
برای کاوشگری تراکنش باید مراحل زیر را طی کنید:
- هش را کاپی کنید
- به کاوشگر مربوط بروید (مثلا Tonviewer.com بلاکچین تون، blockchain.com بیتکوین)
- هش کاپی شده پِست و جستجو کنید
- شما تمام مشخصات تراکنش را حالا می‌بینید.
برای نمونه؛ هش تراکنش زیر را در نظر بگیرد که صرافی گیت‌دات‌آی به عنوان سند برداشت ارائه کرده است: 9a91ad09ce9317c637e37ec7018613e465bd151401bd7c69af429ffde048b7ef
پس از کلیک روی آن اکثر صرافی‌ها و کیف پول به شما شما اجزاه می‌دهد که بدون ترک برنامه آن تراکنش خود را در کاوشگر بلاکچین مربوط بررسی کنید.
اما؛ اگر مستقیم دریافت می‌کنید (مثلا پیام تلگرام) باید آن را کاپی کرده و به کاوشگر tronscan.org برویم. چرا کاوشگر ترون؟ چون این تراکنش مربوط استیبل کوین تتر (Tether) بوده روی بلاکچین ترون عرضه شده است.
در تصویر زیر شما عین تراکنش را می‌بینید که تراکنش موفقانه (Successfully) اجرا شده است.
سخن پایانی
هش تراکنش بیش‌از یک رشته حرف‌ها و ارقام است. این یک سند رمزنگاری شده است روی یک بلاکچین است که گواه شفافیت، امنیت و هویت است.
شناسه‌ها یا هش‌ها نقش کارت هویت تراکنش‌ها را بازی کرده و در جریان ساخته بلاک توسط سازنده بلاک ساخته می‌شود.
پس از تایید بلاک این شناسه دایمی شده و قابل تغییر نیست. و مانند یک سند رسید برای همیشه روی بلاکچین باقی می‌ماند.
 چیست؟ کارت شناسایی هر تراکنش ارز دیجیتال){kind=link}