فیوچرز چیست؟
در این پُست، فیوچرز به زبان ساده توضیح داده شده است. فیوچرز در همه بازار وجود دارد. اما، مثال‌های ما به دلیل اینکه خواننده‌ها اکثر علاقه‌مندان ارز دیجتیال است، از این بازار است.
فیوچرز (Futures) را به زبان فارسی به معنای قراردادهای آتی است. کاربران بیشتر بجای قرادادهای آتی از اصطلاح انگلیسی آن یعنی Future کار می‌گیرند. به همین دلیل ما هم در این پُست از هر دو کار می‌گیریم.
در اصل، فیوچرز یک نوع قراردادی است که طرفین معامله قیمت و تاریخ آن را در آینده مشخص می‌کند. پذیرش معامله در تاریخ مشخص بدون در نظر داشت اینکه قیمت افزایش یافته باشد یا کاهش، اجرای آن الزامی است. اما یک نوع قرارداد فیوچرز دیگر به بازار معرفی شده است که تاریخ انقضا ندارد. در ادامه شما انواع فیوچرز را می‌خوانید.
در فیوچرز شما تعداد قرارداد خرید می‌کنید و ارزش هر قراداد را بروکر یا صرافی به شما می‌دهد.
فیوچرز ارز دیجتیال به شما اجازه می‌دهد که هر واحد قرارداد شما ارز پایه باشند یا ثانویه و یا یک لات. مثلا در جفت BTCUSDT بیتکوین ارز پایه و تیتر ارز ثانویه است. شما می‌توانید مقدار معامله خود بیتکوین و یا ارزش آن را به تیتر انتخاب کنید. بعضی صرافی‌ها مانند کوکوین به شما لات را نیز معرفی کرده است که از یک ارز به ارز دیگر مقدار آن متفاوت است. برای نمونه یک لات در جفت سولانا و تیتر 0.1 سولانا و در جفت بیتکوین و تیتر 0.001 بیتکوین است.
انواع فیوچرز
فیوچرز به گونه سنتی ساده کار می‌کند. تصور کنید که در دِه/قریه زندگی می‌کنید و گندم کاشته‌اید که زمان برداشت آن سه ماه آینده است. اما به پول نیاز دارید. شما می‌توانید گندم خود را حالا با قیمت تعیین شده بفروشید و سه ماه آینده به خریدار تحویل دهید. به این نوع معامله قرارداد آتی یا فیوچر می‌گویند.
در دنیای ارز دیجیتال تقریبا شبیه همین سناریو کار می‌کند. و ما دو نوع قرارداد آتی داریم: با تاریخ انقضا (استندرد) و دایمی.
1. فیوچرز استاندارد
در قراردادهای آتی یا فیوچرز ارز دیجیتال تاریخ انقضا مشخص است.
اما این نوع قرارداد مشهور نیست. صرافی‌های متمرکز بیشتر خدمات نوع دوم فیوچرز را دارد که در ادامه می‌خوانید.
در این نوع فیوچرز ارز دیجیتال تاریخ ختم قرارداد آن یک هفته، دو هفته، یک ماه، سه ماه و یا یک سال پس از شروع آن است. و قیمت مشخص همان قیمت معامله است که در جریان است. برای نمونه، آخرین معامله قرارداد با تاریخ انقضا 26 دسمبر 2025 (به تصویر زیر نگاه کنید) 86328 دالر/دلار (قیمت اسپات = 82187) آمریکایی است. اگر قیمت بیتکوین در تاریخ انقضا 90000 هزار باشند، فروشندگان به تفاوت آن را یعنی 3672 دالر/دلار زیان و خریداران سود می‌کند.
این نوع قرارداد برای تحلیل بازار مفید است. قیمت قراداد که تاریخ انقضای آن نزدیک و قیمت قرارداد که تاریخ انقضای آن دیر‌تر است، می‌تواند برای تحلیل کمک کند.
برای نمونه، تصویر زیر قراردادهای آتی بایبیت برای بیتکوین و قیمت نقطه ای (اسپات) آن را نشان می‌دهد.
طوری که مشاهده می‌کنید قیمت امروز بیتکوین [2] ارزانتر از قیمت قرارداد دسامبر 2025 [1] است. این می‌تواند به این معنا باشند که تغییر روند بازار احتمال آن بیشتر است.
امروز، در این نوع بازار نیز لیکویید شدن امکان دارد. برای محاسبه سطح لیکویید و محاسبه سود و زیان آن با مارک پرایس (قیمت عادلانه) آن محاسبه می‌گردد. مارک پرایس برابر با قیمت آخرین معامله نیست، بلکه یک قیمتی است که با فرمول های ریاضی با استفاده از قیمت آخرین معامله و قیمت شاخص بدست می‌آید. هدف از معرفی مارک پرایس محافظت از معامله‌گران است که بخاطر نوسانات کوتاه مدت از لیکویید شدن آنها جلوگیری کند.
2. فیوچرز دایمی
فیوچرز دایمی بنام قرارداداد آتی دایمی، پرپچوال و یا پرپچوال سواپ نیز مشهور است.
در بازار فارکس و ارز دیجیتال این نوع قرارداد بیشتر مشهور است. در حقیقت، از مبادله فیوچرز استاندارد خیلی کم تریدرها استفاده می‌کند.
در صرافی‌های ارز دیجتیال اگر صرافی دارای فیوچرز استاندارد نبود، این نوع قرارداد را با Futures و اگر دارای قرارداد فیوچرز سنتی بود با Perpetual نشانه گذاری می‌کند.
برای نمونه در بایبیت، فیوچرز سنتی با Futures نشانه گذاری شده است و فیوچرز دایمی با Perpetual.
مانند فیوچرز استاندارد، فیوچرز دایمی نیز دارای مارک پرایس است.
برعلاوه از مارک پرایس، قراردادهای آتی دایمی دارای نرخ تامین مالی (Funding Rate) نیز است. نرخ تامین مالی را صرافی بر شما تحمیل نمی‌کند، بلکه بین خریداران و فروشندگان به همدیگر پرداخت و صرافی محاسبه می‌کند.
محاسبه و دلایل موجودیت نرخ تامین مالی نیاز به یک پُست جداگانه دارد. فعلا شما این را بخاطر بسپارید که اگر نرخ تامین مالی مثبت بود، خریداران به فروشندگان و اگر منفی بود، فروشندگان به خریداران این فیس را پرداخت می‌کند. در تصویر زیر، نرخ تامین مالی فعلی و زمان تسویه را با [1] نشانه گذاری شده است. همچنین، نرخ تامین مالی حاضر با [2] و بعدی با [3] نشانه گذاری شده است.
فیوچرز در بازار ارز دیجیتال یکنوع مارجین تریدینگ است
مارجین تریدینگ به معنای معامله با پول دیگران (در اینجا صرافی یا دیگر مشتری صرافی) است. صرافی‌ها با استفاده از لوریج به شما امکان معامله بزرگتر از بالانس دارایی شما را فراهم می‌کند. فراهم سازی امکان معامله بزرگتر به این معنا نیست که شما باید بیشتر معامله کنید. شما می‌توانید لوریج را یک انتخاب کرده و بدون قرض معامله کنید که ریسک کمتر دارند.
در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که مارجین ایزوله و لوریج 10 انتخاب شده است.
خطر فیوچرز
بزرگترین خطر فیوچرز قرارگرفتن در معرض ریسک بیشتر است.
در این نوع قرارداد امکان استفاده از اهرم و مارجین فراهم شده است که ممکن است ترس و طمع بر شما غلبه کرده و تصمیمات پُر از احساسات بگیرید. در این صورت، احتمال باخت شما بیشتر می گردد.
مزیت فیوچرز
ریسک بیشتر با پاداش بالقوه همراه است.
وقتی ریسک خود را شما افزایش می‌دهید، امکان سود بیشتر را هم افزایش می‌دهید. با معامله‌های فیوچرز اگر شما درست تحلیل کرده باشید، می‌توانید بیشتر سود کنید.
