تا به حال شده حس کنید بازار ناگهان بیمعنی به نظر برسد؟ یک لحظه قیمتها بالا میروند و لحظهی بعد… هیچ اتفاقی. این اغلب کار کندل فرفره است — روش نمودار برای فشردن دکمه مکث و گفتن: «بیایید یک لحظه فکر کنیم.»
برخلاف ستاره دنبالهدار (که هشدار بازگشت نزولی میدهد) یا چکش (که امید بازگشت صعودی را نشان میدهد)، کندل فرفره جانبگیری نمیکند. در عوض، آن یک لحظه تعادل — یا دقیقتر، بیتصمیمی — بین خریداران و فروشندگان را نشان میدهد.
این پُست، معنای واقعی آن، زمان اهمیتیافتنش و نحوه استفاده از آن را بدون افتادن در دام بررسی میکند.
در سایتهای اجتماعی با ما باشید
کندل فرفره دقیقاً چیست؟
کندل فرفره (Spinning Top) را فارسی زبانان با کلمه انگلیسی آن یعنی اسپینینگ تاپ نیز میشناسند. و ما از هر دو استفاده میکنیم.
خُب. یک کندل تکی الگوی بیتصمیمی یا دودلی بوده و فقط پس از صعود یا سقوط قوی معنا پیدا میکند. یعنی پس از یک روند قوی صعودی یا نزولی است که دودلی معاملهگران/تریدرها مهم می گردد.
برای اینکه یک کندل فرفره یا اسپینینگ تاپ باشند باید سه ویژگی زیر را داشته باشند:
- یک بدنه بسیار کوچک — یعنی قیمت باز و بسته شدن تقریباً یکسان است (میتواند قرمز/سرخ یا سبز باشد).
- یک سایه بالایی نسبتاً بلند — که نشان میدهد خریداران قیمت را در آن بازه زمانی به طور قابل توجهی بالا بردهاند.
- یک سایه پایینی نسبتاً بلند — که نشان میدهد فروشندگان قیمت را به طور قابل توجهی پایین کشیدهاند قبل از آنکه برگردد.
📏 قاعده کلی: ارتفاع کل کندل (از بالا تا پایین) باید حداقل 2 تا 3 برابر بلندتر از بدنه باشد. نکته کلیدی این است که هر دو سایه بالایی و پایینی به وضوح بلندتر از بدنه و طول تقریباً مشابهی دارند.
(برای مشاهده یک کندل فرفره استاندارد با سایههای متعادل، به مثال اول در پایین مراجعه کنید.)
داستانی که کندل فرفره میگوید (روانشناسی بازار)
این شکل یک جنگکشی را فاش میکند:
- خریداران قیمت را بالا بردند ← سایه بالایی را ایجاد کردند.
- فروشندگان آن را پایین کشیدند ← سایه پایینی را ایجاد کردند.
- اما در زمان بسته شدن، هیچ کدام برنده نشدند ← قیمت نزدیک به جایی که شروع شده بود، تمام شد.
این یک آرامش نیست — یک آشفتگی کنترلشده است. آن تنش به این معنی است که روند فعلی در حال از دست دادن شتاب است و بازار در مورد حرکت بعدی خود سؤال دارد.
کندل فرفره چه زمانی مهم است؟ (شرایط، همه چیز است)
یک شمع اسپینینگ تاپ در میانه یک بازار خنثی، اغلب فقط نویز (نوسانات کوچک بیدلیل) است.
اما اهمیت آن وقتی بیشتر میشود که در یک نقطه عطف بالقوه ظاهر شود. مثلا:
- بعد از یک صعود قوی (در سقف روند): نشان میدهد خریداران خسته شدهاند و ممکن است فروشندگان در حال وارد شدن باشند.
- بعد از یک افت شدید (در کف روند): بهنظر میرسد که فروشندگان در حال از دست دادن قدرت هستند و خریداران ممکن است در حال جمع کردن جرات باشند.
- بعد از شکست یک سطح مقاومت یا حمایت (یک ‘بریکاوت’) — جایی که ممکن است نشاندهنده تردید، شکست دروغین یا خستگی در حرکت جدید باشد.
💡 اینطور به آن فکر کنید:
کندل فرفره شروع یک بازگشت نیست — آن اولین نشانه است که یک بازگشت ممکن است در راه باشد. این بازار است که پیش از تصمیمگیری برای جهت بعدی، یک نفس میگیرد.
چگونه آن را معامله کنیم: برنامه 3 مرحلهای
شما هرگز تنها بر اساس کندل فرفره معامله نمیکنید. به جای آن از این برنامه استفاده کنید. در اینجا
مرحله اول: منتظر تأیید بمانید
- اگر بعد از یک روند صعودی ظاهر شد، منتظر بمانید تا کندل بعدی زیر پایینترین نقطه کندل فرفره بسته شود (سیگنال نزولی).
- اگر بعد از یک روند نزولی ظاهر شد، منتظر بمانید تا کندل بعدی بالای بالاترین نقطه کندل فرفره بسته شود (سیگنال صعودی).
- حالت شکست را بشناسید: اگر کندل بعدی برخلاف انتظار شما به شدت در جهت مخالف بسته شد (مثلاً بالای یک سقف)، بیتصمیمی به نفع ادامه روند حل شده و روند ممکن است از سر گرفته شود.
مرحله دوم: آن را با ابزارهای دیگر ترکیب کنید
یک کندل فرفره زمانی قویترین است که با این عوامل همراه شود:
- سطوح کلیدی: آیا روی یک سطح حمایت یا مقاومت شناخته شده یا یک خط روند قرار گرفته است؟
- حجم معاملات: آیا حجم بالاتر از میانگین وجود دارد؟ حجم بیشتر، به بیتصمیمی وزن بیشتری میدهد.
- اندیکاتورهای مومنتوم: آیا آراسآی واگرایی یا یک وضعیت افراطی (مثل اشباع خرید/فروش) را نشان میدهد؟
مرحله سوم: از آن برای مدیریت ریسک استفاده کنید
اگر از قبل در یک معامله هستید، یک کندل فرفره در انتهای یک روند، یک نشانه هوشمندانه است برای این که:
- حد ضرر خود را کمتر کنید تا سودهایتان را حفظ کنید.
- بخشی از سود را برداشت کنید و ریسک را کاهش دهید.
- از ورودهای جدید خودداری کنید تا زمانی که بازار حرکت بعدی خود را نشان دهد.
نمونه واقعی از کندل فرفره
در نمودار زیر شما دو کندل فرفره را میبیند: یکی در کف موج صعودی و دیگری در سقف روند.
کندل فرفره اول:
فرفره اولی، بعد از اینکه بازار یک الگوی اصلاحی ABC را تمام کرد، شروع به بالا رفتن کرد — ولی بعد از چند روز، قیمت کمی پایین آمد (یعنی یک «پولبک» داشت).
در انتهای این پولبک، یک کندل فرفره ظاهر شد — یعنی خریداران و فروشندگان هر دو سعی کردند قیمت را حرکت دهند، اما در نهایت قیمت تقریباً در جای خود ماند.
بعد از آن، یک کندل سبز بزرگ آمد — که کاملاً کندل قبلی (سپینینگ تاپ) را “بلعید” — و این دو کندل با هم یک الگوی انگولفینگ صعودی ایجاد کردند.
نتیجه: این ترکیب نشان میدهد که خریداران بازگشتهاند و روند صعودی احتمالاً ادامه پیدا میکند.
سپینینگ تاپ اینجا مثل یک وقفه کوتاه بود — و کندل سبز بزرگ، ادامه حرکت را تأیید کرد.
کندل فرفره دوم:
فرفره دوم در نیمه دوم دسامبر، پس یک ستاره ثاقب ظاهر شد — که نشان داد خریداران سعی کردند قیمت را بالاتر ببرند، اما رد شدند.
این دو کندل با هم، خط مقاومت را مشخص کردند — یعنی قیمت چند بار سعی کرد بالاتر برود، اما نتوانست.
چهار روز بعد، یک دوجی پا بلند (Long-Legged Doji) ظاهر شد — که تردید بازار را تأیید کرد.
همچنین، قبل از این اتفاقات، شاخص RSI شروع به واگرایی کرده بود — یعنی قیمت بالا میرفت، اما RSI دیگر نمیرفت. این نشانه تردید خریداران است.
نتیجه: در ترکیب (ستاره ثاقب + فرفره + دوجی + واگرایی RSI) یک سیگنال قوی نزولی است.
سپینینگ تاپ اینجا مثل یک آخرین تلاش خریداران بود — و بعد از آن، بازار شروع به نزول کرد.
مقایسه کندل فرفره با الگوهای مشابه
پیش از اقدام، مطمئن شوید آن را با کندلهای مشابه اشتباه نگرفتهاید. جدول زیر را ببینید:
| الگو | بدنه | سایه بالا | سایه پایین | تفاوت کلیدی و معنی |
|---|---|---|---|---|
| فرفره | کوچک | نسبتاً بلند | نسبتاً بلند | بیتصمیمی. یک بنبست بین خریداران و فروشندگان. سایهها طول تقریباً مشابهی دارند. |
| دوجی | بسیار کوچک/هیچ | متغیر | متغیر | بیتصمیمی شدید. قیمت باز و بسته تقریباً یکسان است. |
| کندل کوچک | کوچک | کوتاه | کوتاه | نوسان کم. عدم حرکت، لزوماً به معنای بیتصمیمی نیست. |
| ستاره ثاقب | کوچک | بسیار بلند | کوتاه/هیچ | رد نزولی. فقط در سقفهای روند صعودی ظاهر میشود. |
| چکش | کوچک | کوتاه/هیچ | بسیار بلند | رد صعودی. فقط در کفهای روند نزولی ظاهر میشود. |
🚫 رایجترین اشتباه: نامیدن هر کندل با بدنه کوچک به عنوان «فرفره». به یاد داشته باشید، هر دو سایه باید به وضوح حاضر و برجسته باشند.
سوالات متداول: پاسخهای سریع سوالات شما
پاسخ: بله! رنگ آن اهمیتی ندارد. پیام در شکل آن است: یک بدنه کوچک با سایههای بلند بالا و پایین
پاسخ: به تنهایی، خنثی است. این یک هشدار بیتصمیمی است که پیش از یک بازگشت احتمالی ظاهر میشود. جهت بازگشت توسط کندل تأییدی که بعد از آن میآید تعیین میشود.
پاسخ: روی نقاط عطف بالقوه تمرکز کنید: بعد از صعودها یا افتهای شدید، نزدیک سطوح کلیدی حمایت/مقاومت، یا بعد از شکستها الگو. آن را در میانه بازارهای بیروند و آشفته نادیده بگیرید.
پاسخ: به عنوان یک سیگنال منفرد، قابلیت اعتماد آن پایین است. با این حال، وقتی با شواهد تحلیل تکنیکال دیگر (مثل یک سطح کلیدی و حجم بالا) همراستا شود، به یک نشانه هشداردهنده با احتمال بالا تبدیل میشود.
نکات کلیدی
- کندل فرفره یا اسپینینگ تاپ، کندل بیتصمیمی نمودار (چارت) است که یک کشمکش متعادل بین خریداران و فروشندگان را نشان میدهد.
- بیشترین اهمیت را در نقاط انتهایی بالقوه روند (سقفها/کفها) یا بعد از شکستهای الگو (بریکاوتها) دارد و نشاندهنده تردید است.
- هرگز تنها بر اساس آن معامله نکنید. همیشه منتظر کندل بعدی بمانید تا جهت را تأیید کند.
- بزرگترین ارزش آن در مدیریت ریسک است — از آن برای محافظت از سرمایه استفاده کنید، نه برای پیشبینی آینده.
سخن پایانی
در معاملهگری، میل به اینکه همیشه کاری بکنی قوی است. کندل فرفره یک مهارت متفاوت را میآموزد: قدرت مکث زدن. آن به شما نمیگوید بعد چه اتفاقی میافتد؛ به شما میگوید که بازار مطمئن نیست. گاهی هوشمندانهترین معامله این است که تماشا کنید، صبر کنید و بگذارید بازار نقشه خود را نشان دهد. آن صبر، اغلب کلید حفظ سرمایه است — و پیدا کردن فرصتهای واقعاً قانعکننده.
 چیست؟ دکمه «مکث» نمودار (چارت)){kind=link}