برای معرفی مارجین در فارکس از یک قیاس استفاده میکنیم: خرید خانه.
تصور کنید که شما قصد خرید خانه دارید — اما پول به اندازه کافی ندارید.
ارزش خانهای انتخاب شده، 40٬000 دالر آمریکایی است — اما شما فقط 10٬000 دالر دارید.
بانک به اعتبارِ 10٬000 پول شما — 30٬000 دالر آمریکایی قرض میدهد
در این فرض ما؛ 10٬000 دالر پول شما — که به اعتبار آن بانک به شما قرض داد — همان مارجین است.
در بازار فارکس نیز همینگونه است. به اعتبار موجودی شما، بروکر به شما قرض میدهد. اما؛ چون در معاملات شما سود و زیان دارید؛ دانستن مارجین آزاد و مارجین استفاده شده و… ضروری میگردد.
پس به خواندن این متن ادامه دهید تا مارجینها را عمیق درک کنید.
مارجین در فارکس چیست؟
مارجین (Margin) مقدار پولی است که یک تریدرد در حساب خود داشته و از آن به عنوان ضمانت برای باز کردن و باز نگهداشتن معاملات خود استفاده میکند. این کارمزد تراکنش یا هزینه نگهداری نیست — بلکه یک قسمت از حساب سرمایه (Equity) شما است که برای پوشش زیانهای احتمالی شما جدا نگهداشته شده است.
به زبان سادهتر: مارجین پول خود شما است که به عنوان ضمانت برای باز کردن معاملات بزرگتر از سرمایه شما استفاده میشود.
تصور کنید که حساب بالانس فارکس شما 10٬000 دالر آمریکایی است و از لوریج (Leverage) 1:100 کار میگیرید. تصمیم دارید که یک لات استندرد کامل (100٬000) جفت ارز USDJPY را خریداری کنید. در این صورت؛ 1٬000 دالر شما — برای اینکه بتوانید معامله کرده و معامله خود را نگهدارید — به عنوان مارجین استفاده میشود. به زبان سادهتر: از 1٬000 دالر از پول خود شما به عنوان ضمانت استفاده گردیده و به شما امکان کنترل 100٬000 دالر را میدهد — که ما به آن مارجین میگوییم.
(در ادامه؛ مارجین مورد نیاز و نخوه محاسبه آن بیان میگردد)
مارجین مورد نیاز چیست؟
برای باز کردن یک معامله با استفاده از لوریج شما نیاز دارید که یک مقدار پول در حساب خود داشته باشید — و این مبلغ مورد نیاز مارجین مورد نیاز (Required Margin) است.
یا به زبان سادهتر: مارجین مورد نیاز مبلغ دقیقی است که برای باز کردن یک معامله جدید نیاز است.
نحوه محاسبه مارجین مورد نیاز
مارجین مورد نیاز شما را لوریجِ که در جریان ساخت حساب انتخاب کردید تعیین میکند — و فرمول آن قرار زیر است:
نرخ مبادله با ارز حساب (درصوت نیاز) × (لوریج ÷ سایز معامله) = مارجین مورد نیاز
(مار جین مورد نیاز مساوی است به: سایز معامله تقسیم لوریج و ضرب نرخ مبادله)
یادداشت:
در صورت که «نرخ مبادله با ارز حساب» را از فرمول بالا حذف کنیم، نتیجه آن با ارز پایهای جفت مورد نظر بدست میآید. به همینخاطر؛ اگر ارز پایه با ارز حساب یکی بود، نیاز به ضرب نرخ مبادله با ارز حساب نیست — چون نتیجه خودش است. اما؛ اگر ارز پایه جفت مورد نظر با ارز حساب یکی نباشند، باید ضرب نرخ مبادله ارز پایه با ارز حساب گردد تا نتیجه به ارز حساب بدست آید.
مثلا؛ تصورت کنید که ارز حساب شما دالر آمریکایی است. در این صورت؛ اگر جفت USDJPY معامله کنید، نیاز به ضرب کردن با نرخ مبادله با ارز حساب نیست — چون در این جفت ارز پایه دالر آمریکایی و ارز حساب شما هم دالر آمریکایی است. اما؛ اگر جفت معامله شما EURUSD باشند، شما باید ضرب نرخ مبادله یورو با دالر آمریکایی کنید. چرا؟ چون ارز پایه EURUSD یورو و ارز حساب شما دالر آمریکایی است.
مثال اول:
تصور کنید که شما یک لات کامل (100٬000) از جفت ارز EURUSD را معامله میکنید. در صورت که لوریج 1:100 و نرخ مباله EURUSD = 1.0500 و ارز حساب شما دالر آمریکایی باشند؛ مارجین مورد نیاز را محاسبه کنید.
حل اول:
در فرمول بالا دادههای داده شده را جاسازی میکنیم:
(1.0500) × (100 ÷ 100٬000) = مارجین مورد نیاز
(1.0500) × (1٬000) = مارجین مورد نیاز
1050 = مارجین مورد نیاز
یادداشت: در جفت بالا چون ارز پایه با ارز حساب یکی نیست، ضرب نرخ مبادله (EURUSD = 1.0500) کردیم. و نتیجه آن (1050) دالر آمریکایی است.
مثال دوم:
در معامله یک لات استندرد جفت USDJPY، مارجین مورد نیاز را در صورت که لوریج 1:100 و ارز حساب دالر آمریکایی باشند، محاسبه کنید.
حل دوم:
دادههای داده شده را در فرمول جاسازی میکنیم
(100 ÷ 100٬000) = مارجین مورد نیاز
1000 = مارجین مورد نیاز
یادداشت: ارز حساب ما با ارز پایه (در مثال بالا) یکی است. پس ضرورت به ضرب نرخ مبادله نیست چون یک دالر برابر به یک دالر است.
مارجین استفاده چیست؟
مارجین استفاده شده (Used Margin) آن بخشی از سرمایه (Equity) شما است که به عنوان ضمانت برای تمام معاملات باز شما استفاده شده است.
در جمله قبلی ما تمام معاملات را ذکر کردیم — و این مهم است.
یادآوری:
(سود و زیان شناور ± بالانس = سرمایه)
به زبان ساده ریاضی اگر از سرمایه شما مارجین آزاد را کسر کنیم؛ مارجین استفاده بدست میآید.
یعنی؛
مارجین آزاد (Free Margin) – سرمایه (Equity) = مارجین استفاده شده (Used Margin)
(مارجین استفاده شده مساوی به: سرمایه منف مارجین آزاد)
در صورت یک معامله باز داشته باشید، مارجین استفاده شده برابر با مارجین مورد نیاز است. اگر؛ چندین معامله باز داشته باشید، مارجین استفاده شما برابر با مجموع مارجینهای مورد نیاز تمام معاملات شما است. مثلا اگر دو معامله باز دارید که مارجین مورد نیاز معامله اول 1٬000 دالر آمریکایی و مارجین مورد نیاز معامله دوم 500 دالر باشند؛ مارجین استفاده شده جمع هردو یعنی 1٬500 دالر آمریکایی میگردد.
در ترمینال معامله شما؛ مارجین استفاده شده زمانی تغییر میکند که معاملات جدید را باز و یا معاملات باز را بسته میکنید.
برای مثال:
تصور کنید که ارز حساب شما دالر آمریکایی و لوریج شما 1:100 است. شما در 3 روز 3 بار معامله کردید که:
- روز اول یک لات استندرد USDJPY؛
- روز دوم 0.5 لات استندرد USDJPY؛
- و روز سوم دو لات استندر USDJPY
… بود.
در این صورت؛ مارجین استفاده شده:
- روز اول 1٬000؛
- روز دوم 500؛ و
- روز سوم 2٬000 دالر آمریکایی است.
در نتیجه؛ مارجین استفاده شما (1000 + 500 + 2000 = 3500) در روز سوم به 3٬500 دالر آمریکایی رسید.
حالا تصور کنید که روز چهارم شما معامله روز دوم را بستید. در این صورت؛ از مارجین استفاده شما 500 دالر کم و آن را به 3٬000 دالر آمریکایی میرساند.
مارجین آزاد چیست؟
مارجین آزاد (Free Margin) پول باقی مانده شما است که میتوانید از آن به عنوان ضمانت برای باز کردن معاملات جدید استفاده کنید.
به زبان ساده ریاضی؛
مارجین استفاده شده – سرمایه = مارجین آزاد
(مارجین آزاد مساوی است به: سرمایه منف مارجین استفاده شده)
مثال:
اگر مارجین استفاده شده 1٬000 و سرمایه شما 5٬000 دالر آمریکایی باشند؛ مارجین آزاد را محاسبه میکنیم.
ابتدا دادهها را جاگزین میکنیم.
1٬000 – 5000 = مارجین آزاد
4٬000 = مارجین آزاد
مارجین آزاد همزمان با سرمایه کم یا زیاد میگردد.
فرض کنید که در یک معامله شما 1٬000 دالر سود کردید. در این صورت؛ سرمایه شما و مارجین آزاد شما همزمان 1٬000 بیشتر میگردد.
سطح مارجین چیست؟
سطح مارجین (Margin Level) یک معیار ریسک کلیدی بوده که با درصد بیان میگردد و به شما میگوید که چه قدر حساب معامله/تریدینگ شما در امان است.
فرمول عمومی سطح مارجین قرار ریز است:
100% × (مارجین استفاده شده ÷ سرمایه) = سطح مارجین
(سطح مارجین مساویست به: سرمایه تقسیم مارجین استفاده شده و ضرب 100 درصد)
ترجمه فرمول بالا به زبان روزمره این گونه که: سطح مارجین به شما میگوید که چه مقدار پول به عنوان سرمایه در مقایسه به مارجین استفاده شده دارید. برای نمونه؛ اگر سطح مارجین شما 300 است، این به این معنا است که سرمایه شما 3 برابر مارجین استفاده شما است.
برای مثال:
تصور کنید که شما:
- حساب باز کرده و به حساب خود 10٬000 دالر آمریکایی واریز میکنید؛
- لوریج شما 1:100 است؛
- شما یک لات USDJPY خریداری کردید؛
- مارجین استفاده شما 1٬000 است.
سناریوی اول: معامله شما نه در سود است و نه در زیان. در این صورت:
100% × (1٬000 ÷ 10٬000) = سطح مارجین
1000% = سطح مارجین
یعنی؛ سرمایه شما 10 برابر مارجین استفاده شده است.
سناریوی دوم: شما 1٬000 سود کردید. در این صورت سرمایه شما 1٬000 بیشتر شده و به 11٬000 رسیده است. در این صورت:
100% × (1٬000 ÷ 11٬000) = سطح مارجین
1100% = سطح مارجین
سناریوی سوم: شما 1٬000 دالر زیان کردید. پس سرمایه شما حالا 9٬000 است چون 1٬000 زیان کردید. در این صورت:
100% × (1٬000 ÷ 9٬000) = سطح مارجین
900% = سطح مارجین
یعنی؛ سرمایه شما 9 برابر مارجین استفاده شده است.
سناریوی چهارم: شما 9٬000 دالر زیان کرید. پس سرمایه شما به 1٬000 رسید. در این صورت:
100% × (1٬000 ÷ 1٬000) = سطح مارجین
100% = سطح مارجین
سطح مارجین به ما چه میگوید؟
بروکر برای محافظت شما و خودش از سطح مارجین استفاده میکند — برای اینکه سرمایه شما منفی نگردد.
سطحهای مهم از مارجین می تواند به موارد زیر خلاصه گردد:
- سطح مارجین بالاتر از 100 درصد: به این معنا است که حساب شما از مارجین کال در امان و احتمالا ریسک شما تحت کنترل است. به هر اندازه که از 100 درصد بالاتر رود به همان اندازه ریسک حساب شما کاهش پیدا می کند.
- سطح مارجین 100 درصد: لب مرز است. در این سطح اگر مارجین شما برسد، نمی توانید معامله جدید باز کنید. مارجین استفاده شما برابر با سرمایه شما است. چیزی ندارید که به عنوان ضمانت بگذارید تا معامه جدید باز کنید.
- سطح مارجین پایینتر از 100 درصد: خطر مارجین کال و سپس خطر بستن معاملات باز شما وجود دارد. بستگی به سیاست بروکر شما دارد. ممکن است که قسمی یا کامل معاملات شما بسته کند. اما؛ قبل از آن به شما هشدار میدهد که بنام مارجین کال یاد میگردد.
مارجین کال چیست؟
مارجین کال یک هشدار از طرف بروکر شما است که باید متوجه حساب خود باشید.
در واقع تنها هشدار نیست — بلکه یک تقاضا برای واریز بیشتر است. چرا؟ چون بازار عکس جهت معامله شما حرکت میکند و شما در ضرر هستید.
بروکرها از هم فرق دارند. به همینخاطر، ممکن است که در سطحهای مختلف از مارجین به شما این هشدار را صادر — یا اینکه قسمتی یا بخشی از حساب شما بسته کند.
خلاصه کلام
مارجین پول شما است که به عنوان ضمانت از آن برای باز کردن معامله استفاده می کند.
مارجین آزاد مقدار پول آزادی است که شما می توانید از آن به عنوان ضمانت یا وثیقه برای باز کردن معاملات جدید استفاده کنید.
سطح مارجین نشان میدهد که ریسک معاملات شما چه قدر است. سطح بالاتر از 100 درصد به این معنا است که حساب شما در امان است. کمتر از 100 صد درصد به این معنا است که مارجین استفاده شما برابر به سرمایه شما است.
مارجین استفاده شده مقدار پولی است که به عنوان ضمانت از آن برای معاملات باز شما استفاده شده است.