تون‌کوین با پشتیبانی تلگرام در حال تبدیل شدن به یکی از ارزهای بزرگ دنیا است.
اما تون‌کوین چیست و چرا باید مبتدی‌ها متوجه آن باشند؟
اگر فرد تازه‌کار در دنیای ارز دیجیتال هستید و یا اینکه می‌خواهید بدانید که یک اپلیکیشن پیام‌رسان چگونه در دنیای بلاکچین جای می‌گیرد، این راهنما برای شما مناسب است.
بعد از خواندن این پُست شما خواهید فمهید که:
- تون‌کوین چیست
- چگونه کار می‌کند
- چرا مهم است
- و…
تون‌کوین چیست؟
تون‌کوین توکن بومی بلاکچین باز (The Open Network) یا تون است. این کوین/سکه در اکوسیستم تون همان کاربرد را دارد که ایتر در بلاکچین اترویم دارد.
تون‌کوین برای پرداخت کارمزد تراکنش، استیکینگ و امنیت، ارز پایه در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، اشتراک در شبکه، پاداش، واحد اندازه‌گیری، و ارتباط با اپلیکیشن‌های شبکه استفاده می‌شود.
طبق کوین‌مارکت‌کپ امروز (31.07.2025) قیمت هر سکه تون 3.7 دالر بوده و ارزش بازاری (مارکت کپ) آن بیش از 8 میلیارد دالر/دلار می‌باشند. و قیمت هر سکه آن در طول عمر خود 712 درصد یعنی 7 برابر رشد کرده است.
بلاکچین تون و ارتباط آن با تلگرام
تون (شبکه باز) یک اکوسیستم بلاکچین غیرمتمرکز، با قدرت پردازش بالا طراحی شده است تا انقلابی در نحوه تعامل ما با اینترنت ایجاد کند.
بار اول شبکه تون توسط تیم پیام‌رسان تگرام بنام «گرام» ساخته شده بود. اما؛ بنابر مشکلات قانونی که با آن روبرو شده مجبور شد که پروژه را متوقف و یک تیم مستقل با تشکل بنیاد تون پروژه را ادامه داده و نام آن را به تون‌کوین تغییر دهد.
پس از تبدیل نام و فعالیت مستقل از تلگرام؛ این شبکه با تلگرام ادغام شده و امکان ورود نزدیک به یک میلیارد کاربر جدید را در دنیای کریپتو ممکن ساخته است.
در حال حاضر؛ برنامه‌نویسان می‌تواند اپلیکیشن غیرمتمرکز مانند صرافی غیرمتمرکز، دیفای، کیف پول، و… در تلگرام معرفی کرده و دسترسی به نزدیک به میلیون‌ها کاربر داشته باشند.
برای نمونه؛ نات‌کوین در تلگرام توسط یک بازی معرفی شد و با استفاده از تون والت در تلگرام شما می‌توانید تون، تیتر، و… نگهداری، خرید و یا حتا بفروشید.
برعکس بلاکچین‌های دیگر، ساختار تون چندین لایه بوده و مانند بلاکچین بلاکچین‌ها عمل می‌کند. سرعت تراکنش آن بالا، کامزد تراکنش آن پایین، دارای قابلیت استقرار قراردادهای هوشمند، توکن‌های غیر قابل معاوضه، و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است.
چرا تون‌کوین مهم است؟
در اینجا دلایل آورده ایم که بیان می‌کند که چرا تون‌کوین را نادیده نگیریم
1. پتانسیل پذیرش گسترده
تون‌کوین حمایت سومین بزرگ‌ترین پیام‌رسان دنیا — تلگرام — را دارد که نزدیک به یک میلیارد کاربرد دارد.
با جاسازی کیف پول یا یک دیفای در تلگرام ارسال و دریافت تون مانند ارسال و دریافت پیام آسان می‌گردد. در ضمن؛ ورود کاربران جدید به شبکه تون نیز مانند فشار دادن یک دکمه آسان می‌گردد.
این پل ارتباطی یکپارچه بین چت و ارزهای دیجیتال، به طور چشمگیری موانع نگهداری، ارسال و دریافت توکن‌ها را برای کاربران عادی، بدون ترک محیط پیام‌رسان مورد علاقه‌شان، کاهش می‌دهد.
برای نمونه؛ ارزهای میم مانند همسترکامبت توانست تا 300 میلیون کاربر نیز جذب کند. اما و بدبختانه؛ تیم همستر نتوانست توکنومیکس مناسب طرح کند. به همین دلیل؛ پروژه آن آنگونه که باید رشد می‌کرد نکرد.
پروژه‌های جدید با طرح‌های مناسب می‌تواند خیلی سریح در اکوسیستم تون رشد کند. ولی باید به جذب کاربران جدید اکتفا نکرده و بعد از ختم پروژه را نیز فکر کند.
2. سرعت و مقیاس پذیری
مقیاس‌پذیری تا چند سال پیش یک معضل بود که اتریوم و بیتکوین عاجز مانده بود که چگونه آن را حل کند.
اما تون آن را حل کرده است.
تون بر اساس ساختار چندلایه پویای شاردینگ ساخته شده است. در این رویکرد؛ بلاکچین به تکه‌های کوچک‌تر بنام شاردها تقسیم و هر کدام مستقلانه تراکنش‌ها را پردازش می‌کند. در صورت ضرورت شاردها باهم ادغام و یا منقسم می‌شود. این‌گونه به مقیاس‌پذیری دست یافته و با افزایش تقاضا رشد می‌کند. در عین زمان به‌خاطر تقسم کار کارمزدهای تراکنش پایین باقی می‌ماند..
3. پلتفرم همه کاره
تون‌کوین فقط یک ارز نیست، بلکه ستون فقرات یک اکوسیستم ماژولار وب 3 است. از فضای ذخیره‌سازی غیرمتمرکز گرفته تا سرویس‌های دامنه، هر جزء به تلگرام متصل می‌شود. و این امر به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا چت‌بات‌ها، برنامه‌های غیرمتمرکز و جریان‌های پرداخت را بدون نیاز به همکاری چندین فروشنده بسازند.
4. قابلیت استفاده در دنیای واقعی
تون‌کوین به لطف ادغام عمیق با تلگرام و زیرساخت‌های بلاکچین مقیاس‌پذیر، از یک دارایی قابل معامله در صرافی‌ها فراتر رفته و به یک منبع قدرتمند کاربردی در دنیای واقعی تبدیل شده است.
در اینجا چند نمونه آورده شده است:
- پرداخت‌ها و حواله بیرون از تلگرام و درون تلگرام
- امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای
- گیمینگ و پاداش اجتماعی مانند انعام
- خدمات غیرمتمرکز مانند دامنه تون، ذخیره‌گاه داده، و ابزار حریم خصوصی
- پذیرش سازمانی
چالش‌های تون‌کوین
تون‌کوین با 3 چالش عمده روبرو است: متمرکز بودن سکه‌ها، ریسک‌های قانونی، و رقیبان در این زیر عنوان از عبارت‌های نسبتاً تکنیکی استفاده شده است. به همین‌خاطر پیش‌نهاد می‌کنیم که آهسته و با دقت بیش‌تر بخوانید.
1. چالش‌های نظارتی نهادهای قانون‌گذار
جدا از چالش‌های نظارتی نهادهای قانون‌گذار که همه‌ای بلاکچین‌های لایه 0 و لایه 1 روبرو است — تون‌کوین چالش‌های بیش‌تری دارند.
داستان پیدایش تون — توسط تلگرام آغاز شد و با اقدام اجرایی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در سال 2020 متوقف شد.
ارتباط این شبکه با یک پلتفرم پیام‌رسان بزرگ، بررسی دقیق‌تری را در مورد حریم خصوصی داده‌ها، مقررات پرداخت‌ها و ادعاهای احتمالی مربوط به اوراق بهادار مرتبط با عرضه اولیه توکن گرام (Gram) می‌طلبد.
بررسی این زوایای خاص تلگرام (علاوه بر قوانین جهانی رمزنگاری) چیزی است که دستورالعمل‌های نظارتی تون را کمی پیچیده‌تر از اکثر موارد می‌کند.
2. رقابت با رقیبان
تون با شبکه‌های لایه 1 و لایه 2 تثبیت‌شده — مانند اتریوم، سولانا، سوئی و آوالانچ — که دارای جوامع توسعه‌دهنده بزرگ، ابزارهای قدرتمند و استخرهای نقدینگی عمیق هستند، رقابت می‌کند.
این اکوسیستم‌ها در حال حاضر برنامه‌های متنوع امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیر قابل معاوضه (NFT) و گیم فای (GameFi) را پشتیبانی می‌کنند و جذب استعداد و سرمایه را از جایگزین‌های تثبیت‌شده برای تون چالش‌برانگیز می‌کنند.
تون برای اینکه جایگاه خود را تثبیت کند، باید از ادغام منحصر به فرد خود با تلگرام بهره ببرد و بیش از 900 میلیون کاربر خود را به موارد استفاده بلاکچین هدایت کند.
کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) های پیشرفته، برنامه‌های کمک هزینه هدفمند، هکاتون‌ها و آموزش ساده برای توسعه‌دهندگان ربات‌های تلگرام می‌تواند یک اکوسیستم پویا و متمایز ایجاد کند که در یک صنعت رقابتی برجسته باشد.
3. شکاف‌های تعامل‌پذیری
تعامل‌پذیری اشاره به ارتباط یک شبکه بلاکچین با بلاکچین دیگر دارد.
پل‌های بین زنجیره‌ای که تون را به اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس (BSC) و سایر شبکه‌ها متصل می‌کنند، هنوز در حال رشد هستند و اغلب به متولیان معتمد (Trusted Custodians) یا پوشش‌دهندگان قرارداد هوشمند متکی هستند که خطر هک و کلاهبرداری را به همراه دارند.
نقدینگی همچنان پراکنده است. کاربران هنگام جابجایی دارایی‌ها با کارمزدها یا تأخیرهای بالایی روبرو می‌شوند که این امر تجربیات چند زنجیره‌ای یکپارچه را تضعیف می‌کند.
توسعه پروتکل‌های پل‌سازی کاملاً حسابرسی‌شده و بدون نیاز به مجوز و اتخاذ استانداردهای نوظهور — مانند ارتباطات بین بلاک‌چینی (IBC) یا مکانیسم‌های مبادله اتمی — بسیار مهم خواهد بود.
پشتیبانی بومی از دارایی‌های پوشش داده شده (Wrapped Assets)، کتابخانه‌های پیام‌رسانی بین زنجیره‌ای و مشوق‌های نقدینگی می‌تواند اصطکاک را کاهش داده و جذابیت تون را به عنوان یک قطب تعامل‌پذیر تقویت کند
4. تمرکزدایی و حکومت‌داری
اگرچه بنیاد تون و گروهی از مشارکت‌کنندگان اصلی، امروزه ارتقاء پروتکل را هدایت می‌کنند، اما قدرت تصمیم‌گیری هنوز به طور گسترده بین «دارندگان توکن توزیع نشده» است. این تمرکزگرایی، خطر بیگانه شدن اعضای جامعه را به همراه دارد و ممکن است روند تکامل شفاف و درون زنجیره‌ای (on-chain) شبکه را کُند سازد.
