تا حالا کسی برای شما از خارج پول فرستاده است و یا شما به کسی پول فرستاده‌اید؟ یا اینکه در بازار دالر به یورو، به افغانی، و یا به تومان تبدیل کرده اید؟ اگر جواب بلی است؛ شما در بازار فارکس شرکت کرده اید.
اما؛ بازار فارکس خیلی بزرگتر از اجرای حواله و یا صرافی در بازارهای افغانستان (مانند سرای شهزاده و یا مارکت خراسان) و تهران (مانند بازار ستارخان) است. این یک بازار عظیم است که 24 ساعت در 5 روز هفته معاملات در آن صورت می‌گیرد.
چه قدر بازار فارکس بزرگ است؟
طبق گزارش آمار بانک تسویه بین‌المللی در 2022؛ حجم معاملاتی در بازار فارکس روزانه به‌طور متوسط 7.5 تریلیون دالر آمریکایی بوده است. یعنی به ارزش 7٬500 میلیارد دالر آمریکایی روزانه در بازار فارکس معامله می‌گردد.
فارکس یا فورکس چیست؟ چگونه شرکت کنیم؟ و… سوالاهایی است که شما جواب آن را در این پُست خواهید خواند.
در سایت‌های اجتماعی با ما باشید
بازار فارکس چیست؟
Forex گرفته شده از Foreign و Exchange است — و به معنای تبادل ارز است.
در افغانستان و ایران ما بازار صرافی داریم که در آنجا معامله‌گران ارزهای خارجی و طلا معامله می‌کند — این در واقع همان بازار فارکس است.
به زبان ساده‌تر: بازار فارکس همان بازار پول است.
اما؛ منظور ما و شما از بازار فارکس، بازار صرافی مانند ستارخان در تهران یا سرای شهزاده در کابل نیست. بلکه بازار آنلاین است که در آنجا ارزهای خارجی معامله می‌گردد.
در اصل، معاملات فارکس خرید هم‌زمان یک ارز و فروش ارز دیگر است. برای نمونه: زمانی که شما تومان با پول افغانی می‌خرید، در واقع پول افغانی می‌فروشید و تومان می‌خرید.
یا زمانی که یورو با دالر می‌خرید؛ دالر می‌فروشید و یورو می‌خرید. به این دو ارز که باهم مبادله می‌کنید، جُفت (Pair) می‌گوید.
به مشترکین روی بازار صرافی، ما و شما صراف می‌گوییم. اما؛ در دنیای فارکس آنلاین این افراد خود را تریدر (Trader) می‌گوید که یک اصطلاح انگیسی و به معنای تاجر است.
اشتراک کنندگان بازار فارکس کیست؟
شما احتمالا یا خود یک تریدر (به عنوان یکی از اشتراک کنندگان در بازار فارکس) هستید یا یکی از دوستان شما است. به‌همین دلیل؛ شاید و شاید فکر کنید که اشتراک کنندگان این بازار افراد مانند من و شما است.
اما؛ ما و شما (تریدرها) یک بخش خیلی کوچک از اشتراک کنندگان این بازار را تشکیل می‌دهیم.
بازار فارکش تشکیل یافته از یک اکوسیستم چند-لایه‌ای است که شامل مشترکین زیر می‌گردد:
- بانک‌ها: این‌ها بزرگان بازار اند. بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری کسانی هستند که معاملات بزرگ کرده و پیش‌بینی یا سخن آنها روی بازار تاثیر دارند.
- بانک‌های مرکزی: هر کشور از خود بانک مرکزی دارند که پول و نظام بانکی آن کشور را مدیریت می‌کند. در افغانستان «د افغانستان بانک» و در ایران «بانک مرکزی جمهوری اسلامی» بانک‌های مرکزی اند. بانک‌های مرکزی به هدف مدیریت اقتصاد و پول وارد بازار فارکس می‌شود نه سود روزانه.
- شرکت‌ها: شرکت‌های بزرگ صادر کننده و وارد کننده به بازار ارز نیاز دارند تا پول ملی را تبدیل به پول خارجی و یا برعکس آن کند. مثلا برای واردات موتر/ماشین تویوتا شما نیاز دارید که پول افغانی یا تومان خود را تبدیل به دالر/دلار کنید.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری: در بازار انوعی از صندوق سرمایه گذاری وجود دارد — مانند صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund). این شرکت‌ها برای تنوع‌بخشی سرمایه خود نیز روی ارزها سرمایه‌گذاری می‌کند.
- تاجران (تریدرها) خُرده: این افرد من و شما هستیم. ما با استفاده از بروکر‌های آنلاین با استفاده از کمپیوتر و مبایل خود با آن دسترسی داریم. سهم ما کم است — اما مشترک هستیم.
چگونه وارد بازار فارکس شویم؟
با موجودیت اینترنت، کمپیوتر و موبایل ورود به بازار فارکس مانند قدم زدن در پارک است. علاوه از آن؛ محدودیت جغرافیایی یا زمانی ندارد. شما می‌توانید از هر نقطه دنیا 24 ساعت در 5 روز هفته (دو شنبه تا جمعه) معامله کنید.
به‌خاطر اینکه حداقل مبلغ مورد نیاز برای واریز از 10 دالر شروع می‌گردد، همه می تواند وارد این بازار شود — پولدار و غریب.
(در ادامه مزایا و معایب بازار فارکس را نیز می‌گوییم)
برای ورود به بازار فارکس اولین کاری که انجام می‌دهید آموختن است. باید این بازار را بشناسید و تحلیل آن را یاد بگیرید. استفاده از نرم افزار آنها را باید خوب بیاموزید.
پس از اینکه بازار را شناختید باید یک بروکر یا کارگزار با اعتماد پیدا کنید که مشتری از کشور شما می‌پذیرد. شما باید تحقیق کنید که بروکر شما قابل اعتماد و با سابقه باشند. کلاهبرداری می‌تواند راحت اتفاق افتد.
من پیش‌نهاد می‌کنم قبل از اینکه حساب واقعی باز کنید، حساب دمو (مجازی) باز کرده و تجربه کنید. سپس؛ اگر خود را راحت احساس کردید و یا اینکه به اندازه کافی آموزش دیدید، با حساب واقعی — اما مبلغ کم شروع کنید. چرا؟ چون با معامله پول واقعی احساسات وارد می‌شود.
مزایای بازار فارکس
در این قسمت از این پُست در واقع پاسخ می‌دهیم که چرا فارکس معروف است.
اول؛ باز بودن 24/5: به‌طور معمول روز یک شنبه شام سیدنی بازار باز و شام روز جمعه نیو یورک آمریکا بسته می‌شود (یعنی کمی بیش‌تر از 5 روز). برای ا اطمینان خاطر شما باید ساعت بروکر خود را بررسی کنید. ممکن است که کمی دیرتر یا زودتر باز یا بسته شوند. در این مدت شما آزاد هستید که در کدام ساعت روز کار و یا بخوابید. اما؛ بازار معمولا در جریان ساعت‌های که بازارهای بزرگ دنیا مانند توکیو، لندن و نیویورک باز است، بیش‌ترین نوسانات را دارند.
دوم؛ نقدینگی زیاد: به‌خاطر این بازار خیلی بزرگ است، یعنی تعداد مشترکین زیاد است، نقدینگی آن نیز بالا است. و شما می‌توانید بدون وقفه به هر اندازه که خواسته باشید خرید و یا فروش کنید — فقط با زدن یک دکمه.
سوم؛ لورج (Leverage) یا اهرم: بروکرها به شما اجازه می‌دهد که با موجودی کم معاملات بزرگ انجام دهید. در صورت مدیریت درست می‌توانید از این امکانات این بازار بهره برده و سود بیش‌تر کسب کنید. اما؛ اگر درست مدیریت نکنید، به همان میزان امکان باخت شما نیز افزایش پیدا می کند.
چهارم؛ سود در هر جهت: در بازار فارکس شما می‌توانید هم از سقوط و هم از صعود ارزها سود ببرید. بروکرها به شما اجازه می‌دهد که ارزهای غیر از ارز حساب خود نیز معامله کنید. فقط تصمیم بگیرید و معامله کنید.
معایب بازار فارکس
هیچ نوع معامله‌ای بدون ریسک نیست. همین‌طور معامله در بازار ارزها نیز بدون ریسک نیست.
در حقیقت؛ ریسک در بازار فارکس بیش‌تر از دیگر بازارها (شاید به استثنای ارز دیجیتال) است. یعنی این ریسک در این بازار بیش‌تر از بازار سهام و بازار اوراق قرضه است.
در بازار ارز تعداد ریسک‌ها بی‌شما است. اما؛ موجودیت لورج یا اهرم بالا بزرگترین تولید کننده ریسک است. بروکرها به شما اجازه می‌دهد که حتا 200 برابر موجودی خود معامله کنید. این به این معنا است که شما 200 برابر موجودی خود ریسک می‌کنید.
شما می‌توانید این ریسک را تا اندازه‌ای با انتخاب لورج پایین‌تر کاهش دهید. اما؛ باز هم حس طمع انسان سبب می‌گردد که معاملات بزرگتر از زور خود انجام دهیم.
عوامل موثر بر بازار فارکس
رویدادها و عوامل که که ارزها را به حرکت می‌آورد تصادفی نیست.
همان‌گونه که شما برای زنده ماندن به آب، انواع غذا، خانه، و… نیاز دارید — نوسانات بازار فارکس نیز به عوامل موثر نیاز دارد.
و همچنان؛ طوری که آب به تنهایی نمی‌تواند شما را زنده نگه‌دار ولی می‌تواند به مدت کوتاه پس از تشنگی حال شما را خوب کند — یک عامل تاثیر گذار روی بازار ارز نیز اینگونه است.
به هر صورت؛
ارزش یک ارز انعکاس کننده اقتصاد، ثبات سیاسی و… کشور مربوط است. و عوامل کلیدی آن می‌تواند موارد زیر باشند:
- داده‌های اقتصادی: در کشورهای توسعه یافته داده‌های اقتصادی تقریبا هر روز گزارش می‌شود. مثلا تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره (سود)، نرخ تورم و بیکاری از مشهورترین آنها است. این داده‌ها یا گزارش‌ها روی تصمیم سرمایه‌گذاران تاثیر کرده و بازار ارز را نیز متاثر می‌سازد. و شما می‌توانید این داده‌ها را فوری در تقویم اقتصادی رصد کنید.
- رویدادهای ژئوپلیتیکی: انتخابات، جنگ نظامی، جنگ اقتصادی (مانند تعرفه ترامپ)، و… بلاتکلیفی ایجاد کرده و باعث نوسانات ارز می‌گردد.
- احساسات: شاید شما جدی نگیرید. ولی احساسات از عوامل عمده است که روی بازار تاثیر می‌کند. انسان احساساتی است و احساسات جمعی آنها در مورد یک اقتصاد و… روی تصمیم آنها تاثیر می‌کند. و این احساسات را شما می‌توانید در شاخص احساسات بازار مشاهده کنید. هر بازار برای خود این شاخص را دارد. مثلا فارکس برای خود و بازار ارز دیجیتال برای خود شاخص دارند.
گپ آخر
بازار فارکس بازار معاملات ارزها مانند دالر، یورو، افغانی، کلدار و تومان است.
بازارهای مانند سرای شهزاده کابل و ستارخان تهران از نمونه‌های بازار سنتی فارکس است.
اما؛ ما و شما بازار فارکس را از نوع آنلاین آن می‌شناسیم که توسط یک بروکر به بازار جهانی وصل شده و با کمپیوتر یا مبایل خود معامله می‌کنیم.
همان‌گونه که شما می‌توانید به‌خاطر لورج معاملات بزرگ انجام و سود بیش‌تر کسب کنید، این می‌تواند به ضرر شما نیز ختم گردد. اگر آموزش ندیده باشید، تجربه نداشته باشید، و مدیریت درست نکنید، خیلی زود تمام دارایی خود را از دست می‌دهید.
